BINGWA NEWS
  • Ahabanza
  • Mu mahanga
  • Imikino
  • Iyobokamana
  • Ubukungu
  • Ubutabera
  • Politike
  • Mu mahanga
  • Imikino
  • Mu Rwanda
  • Inkuru Nyamukuru
  • Ubutabera
Thursday, Jul 31, 2025
BINGWA NEWSBINGWA NEWS
Font ResizerAa
Search
Follow US
BINGWA NEWS > Blog > Politike > Museveni yasobanuye ubufasha Mobutu yahaye Habyarimana bwabyaye ingaruka z’umutekano muke w’akarere uyu munsi

Museveni yasobanuye ubufasha Mobutu yahaye Habyarimana bwabyaye ingaruka z’umutekano muke w’akarere uyu munsi

sam
Last updated: May 30, 2025 11:21 am
sam
Share
SHARE

Perezida Yoweri Museveni wa Uganda yagaragaje ko iyo Mobutu Sese Seko wayoboye Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo icyitwa Zaïre, yambura ingabo za Habyarimana Juvenal intwaro, atari gukurwa ku butegetsi mu 1997.

Mu nama y’urwego rushinzwe gukurikirana ishyirwa mu bikorwa ry’amasezerano y’amahoro, umutekano n’ubufatanye bwa RDC n’akarere, Museveni yagaragaje ko amakimbirane yo muri RDC yatewe na politiki y’ivangura, yenyegejwe n’abanyamahanga mu gihe cy’ubutegetsi bwa Mobutu na Habyarimana.

Museveni yasobanuye ko ikindi cyakururiye RDC ibibazo, ari uko ubutegetsi bwa Mobutu butigeze bwita ku bufatanye n’ibihugu by’abaturanyi. Ati “Mobutu ntiyari yitaye ku baturage b’imbere muri Congo no ku baturanyi. Yashyigikiye imitwe yarwanyaga Angola, arwanya ibitekerezo byacu kuko icyo gihe twarwanyaga ubukoloni, we yari ku rundi ruhande.”

Ku ruhande rw’u Rwanda, Abanyarwanda bari barahunze kuva mu mwaka wa 1959 ndetse n’abavukiye mu buhungiro, batangiye kwisuganya kugira ngo batahe. Museveni yasobanuye ko icyo gihe, Habyarimana yasabwe kubareka bagataha mu mahoro, ariko arabyanga.

Ati “Habyarimana yaravuze ati ‘Oya, nta mwanya wabo uhari, u Rwanda ruruzuye’. Abananiwe kwihangana barisuganyije, batera u Rwanda. Mobutu yinjira mu Rwanda kugira ngo afashe Habyarimana, intagondwa z’Abahutu. Ni bwo ikibazo cya Congo cyahuye n’icy’u Rwanda.”

Mu rugamba rwo kubohora u Rwanda rwatangijwe na RPA Inkotanyi mu 1990, ingabo za Mobutu zari ziyobowe na Gen Donatien Mahele Lieko Bokungu alias Tigre n’iza Habyarimana (Ex-FAR) zatsindiwe hamwe, zose zihungira mu Burasirazuba bwa RDC, hamwe n’umutwe w’Interahamwe wagize uruhare rukomeye muri Jenoside yakorewe Abatutsi mu 1994.

Museveni yasobanuye ko icyo gihe Mobutu yasabwe kwambura ingabo za Habyarimana intwaro zari zahunganye, arabyanga, biba ngombwa ko ingabo z’u Rwanda zitera RDC mu Ukwakira 1996, ubutegetsi bwa Mobutu bushyirwaho iherezo.

Ati “Ingabo za Habyarimana zaratsinzwe, zihungira i Goma. Twasabye Mobutu kuzambura intwaro, yanga kumva. Kubera ko yatekerezaga ko ab’imbere ntacyo bavuze, abaturanyi ntacyo bavuze, icyo yahaga agaciro ni abanyamahanga bamufashaga. Kubera iki Mobutu yanze kumva? Twari hano, twashoboraga kumufasha.”

Mobutu Sese Seko yagiye ku butegetsi mu 1971 asimbuye Joseph Kasa-Vubu. Yavuye ku butegetsi muri Gicurasi 1997, asimburwa na Laurent-Désiré Kabila washinze umutwe witwaje intwaro wa AFDL. Mobutu Yapfiriye mu buhungiro muri Maroc muri Nzeri 1997, azize kanseri ya Prostate.

 

Share This Article
Facebook Twitter Copy Link Print
Leave a comment

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Agezweho

Polisi yafunze abantu 9 bakekwaho guhungabanya ituze ry’abaturage

Kuri uyu wa Gatatu, mu Karere ka Huye mu mirenge ya Gishanvu…

Santarafurika: Ingabo z’u Rwanda ziri mu butumwa bwo kugarura amahoro zashimiwe ubwitange bwabo

Perezida wa Repubulika ya Santarafurika akaba n’Umugaba w’Ikirenga w’Ingabo z’icyo gihugu, Prof.…

Abajenerali 9 bashyizwe mu kiruhuko cy’izabukuru

Perezida wa Repubulika Paul Kagame akaba n’Umugaba w’Ikirenga w’Ingabo z’u Rwanda, (RDF)…

AFC/ M23 yakomeje ibirindiro byayo muri Teritwari ya Walikare

Ihuriro AFC/ M23 ritavuga rumwe n’ubutegetsi bwa Repubulika Iharanira Demokarasi riravugwaho kongereye…

Umuraperi Lecrae agiye gutaramira i Kigali

Umuraperi Lecrae uri mu bafite izina rikomeye mu muziki wo kuramya no…

- Kwamamaza -
Ad imageAd image

You Might Also Like

Politike

Uhagarariye Uganda i Kinshasa yahamagajwe gusobanura iby’ifungurwa ry’umupaka wa Bunagana

1 Min Read
Politike

Kiliziya Gatolika ya RDC ntiyizeye ko Trump azahagarika intambara muri icyo gihugu

3 Min Read
Politike

Imipaka ihuza Uganda n’ibice bya DRC bigenzurwa na AFC/M23 yafunguwe

2 Min Read
Politike

Intumwa za AFC/M23 na Leta ya RDC basubiye KU meza y’ibiganiro i Doha muri Qatar 

1 Min Read
  • Ahabanza
  • Mu mahanga
  • Imikino
  • Iyobokamana
  • Ubukungu
  • Ubutabera
BINGWA NEWS

Bingwa News 2024

BINGWA NEWS
BINGWA NEWS
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?